อรรถกถาอลังสูตรที่ 2

มีวินิจฉัยดังต่อไปนี้.
บทว่า อลํ อตฺตโน อลํ ปเรสํ ความว่า ภิกษุเป็นผู้สามารถ
คืออาจ ได้แก่ ผู้สมควรในการปฏิบัติประโยชน์เกื้อกูลทั้งแก่ตน
และแก่คนอื่น. บทว่า ขิปฺปนิสนฺติ ความว่า ภิกษุย่อมทรงจำได้เร็ว
อธิบายว่า เมื่อเขากล่าวถึงขันธ์ ธาตุ และอายตนะเป็นต้น ย่อมรู้
ธรรมเหล่านั้นได้ฉับพลัน. ในพระสูตรนี้ตรัสสมถะและวิปัสสนา.
แต่คำนี้ตรัสตั้งแต่เบื้องสูงลงมาเบื้องต่ำ ด้วยอัธยาศัยของบุคคล
และด้วยความงดงามแห่งเทศนาแล.
จบ อรรถกถาอลังสูตรที่ 2

10 สังขิตตสูตร¹

[160] ครั้งนั้นแล ภิกษุรูปหนึ่งได้เข้าเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้า
ถึงที่ประทับ ฯลฯ ครั้นแล้วได้กราบทูลพระผู้มีพระภาคเจ้าว่า
ข้าแต่พระองค์เจริญ ขอประทานพระวโรกาส ขอพระผู้มีพระ-
ภาคเจ้าโปรดแสดงธรรมโดยย่อแก่ข้าพระองค์ ที่ข้าพระองค์
ได้ฟังแล้ว พึงเป็นผู้หลีกออกจากหมู่อยู่ผู้เดียว ไม่ประมาท มี
ความเพียร มีใจเด็ดเดี่ยวอยู่เถิด.
พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า โมฆบุรุษบางพวกในโลกนี้
ย่อมเชื้อเชิญเราโดยหาเหตุมิได้ เมื่อเรากล่าวธรรมแล้ว ย่อมสำคัญ
เราว่าควรติดตาม ด้วยคิดว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ขอพระผู้-
มีพระภาคเจ้าโปรดแสดงธรรมโดยย่อแก่ข้าพระองค์ ขอพระสุคต
โปรดแสดงธรรมโดยย่อ ไฉนหนอเราพึงรู้ทั่วถึงเนื้อความแห่งภาษิต
ของพระผู้มีพระภาคเจ้า ไฉนหนอเราพึงเป็นทายาทแห่งภาษิต
ของพระผู้มีพระภาคเจ้า เพราะฉะนั้นแหละภิกษุ เธอพึงศึกษา
อย่างนี้ว่า จิตของเราจักตั้งมั่น ดำรงอยู่ด้วยดีในภายใน และธรรม
อันเป็นบาปอกุศลที่เกิดขึ้นแล้วจักไม่ครอบงำจิตได้ ดูก่อนภิกษุ
เธอพึงศึกษาอย่างนี้แล ดูก่อนภิกษุ เมื่อใด จิตของเธอเป็นจิตตั้งมั่น
ดำรงอยู่ด้วยดีแล้วในภายใน และธรรมอันเป็นบาปอกุศลที่เกิดขึ้น
1. อรรถกถาเป็นสูตรที่ 3